Nationaal park Białowieża

[Pieszyce]

Nationaal park Białowieża
17. Jan 2015 at 11:16

nemo.omen
Trouw Veteraan
 

Uit de Gelderlander van 17 januari 2015


 
Op je hoede in het oerbos

Een bos waar de natuur volledig haar gang kan gaan, is in Europa amper nog te vinden. Wie één van de laatste grote oerbossen van ons werelddeel wil zien, moet daarvoor naar Polen.

door Ank Herstel

Met een beetje geluk kom ik oog in oog te staan met wisenten, Europese bizons. Met een beetje pech loop ik een wolf tegen het lijf... Vandaag wandel ik in het Nationaal Park Bialowieza in het Poolse Podlachië, een gigantisch oerbos waar roofdieren leven en bomen groeien van meer dan vijf eeuwen oud.

Doorgewinterde vogelaars weten al lang dat je voor spannende ontmoetingen met bijzondere vogelsoorten naar Podlachië moet, een van de zestien provincies van Polen. Het ligt in het noordoosten, op de grens met Wit-Rusland. Wat deze provincie bijzonder maakt, is dat er zich liefst vier nationale parken in bevinden.

 Park Bialowieza is er een van. De poort naar dit oerbos ligt in het gelijknamige plaatsje. Op het terrein van het openluchtmuseum Siolo Budy, waarvandaan je het park binnenwandelt, staan enkele huisjes die je kunt huren. Als logeerplek. Commercie en oerbos gaan hand in hand.

 Vroeger werden de bossen in dit gebied door toenmalige koningen en prinsen als jachtgebied gebruikt. Een aandenken aan die tijd is het station, dat in 1903 speciaal voor tsaar Nicolaas II is gebouwd. Het is tegenwoordig in gebruik als hotel-restaurant. Voordat we het oerbos binnenwandelen, bezoeken we het Natuur- en Bosmuseum. Als opwarmertje. We zien over twee verdiepingen tal van diorama's die de bijzonderheden van het oerbos prijsgeven. Het Paleispark dat grenst aan het bos is vrij toegankelijk. Het oerbos zelf – aan Poolse kant 10.000 hectare groot, aan Russische zijde 77.000 – is uitsluitend met een gids te bezoeken. Wij boffen dat Czeslaw Okolów ons rondleidt, de gepensioneerde, voormalige parkdirecteur.

 Via een lange toegangsweg bereiken we de statige houten poort uit 1930. Daar wacht een bewaker, het laatste obstakel. Het is zijn taak erop toe te zien dat geen gast zonder gids naar binnen gaat, zo leren we.

 Na het passeren van de poort vertelt Okolów honderduit over de rottingsprocessen die in het bos plaatsvinden. Als hier een boom omvalt, blijft hij liggen. Tientallen jaren, tot er niets meer van over is. De gids wijst ons op immens grote tondelzwammen en elfenbankjes op een stuk dood hout. We vergapen ons aan de mooiste met mos begroeide overblijfselen.

 De stilte in dit mysterieus aanvoelende bos wordt alleen doorbroken door het gezang van vogels. Er leven maar liefst 120 verschillende vogelsoorten in Park Bialowieza. Ook kunnen we er wolven, lynxen, bevers en wisenten – hét symbool van het oerbos – tegenkomen. Spannend. We moeten dus constant op onze hoede zijn.

 Spijtig genoeg – tenminste, het is maar hoe je het bekijkt – hebben wij vandaag geen ontmoetingen met bovengenoemde dieren. Althans, niet in het wild. Om ze toch te zien, maken we een tussenstop bij het nabijgelegen wisentenreservaat. Alle dieren die in het oerbos leven, worden hier 'gepresenteerd'. Ze zijn duidelijk mensen gewend. De wolf kijkt ons verveeld aan en ook de wilde zwijnen raken niet onder de indruk. Morgen beter, hopen we.

 Die volgende dag zijn we al vroeg uit de veren. We verheugen ons op onze tocht door het Nationaal Park Narew, één van de meest onaangetaste moerasgebieden van Europa. In het bezoekerscentrum in Kobylin Borzymy start een wandelroute die ons over een houten loopbrug door dit moerasgebied leidt. Links en rechts zien we rierkragen. Het park maakt deel uit van Natura 2000, het netwerk van beschermde natuurgebieden, legt de parkwachter uit. Waar we niet kunnen lopen, brengt een kano ons verder. Er zijn zelfs speciale kanoroutes aangelegd.

 De ontoegankelijke moerassen vormen de ultieme voed- en broedplaats voor (water) vogels. Dat verklaart ook meteen waarom vogelaars in het voor- en najaar massaal met hun verrekijker in dit gebied rondstruinen. Vanwege de zuivere lucht kiezen veel ooievaars Podlachië als broedplaats. Overal in het landschap zien we de karakteristieke nesten. Al in Bialowieza, de plaats waar we gisteren waren, begint de zogenoemde ooievaarsroute, een 412 (!) kilometer lange fietsroute langs de nesten van deze langpotige vogels.

 Ook in Park Narew horen we het geklepper van hun snavels. Ik blijf een tijdje kijken naar een stel ooievaarsouders die hun jong willen leren vliegen. Pa en ma klapwieken om beurten met hun vleugels voor de snavel van het jong. Maar de kleine geeft geen krimp en blijft gewoon zitten. Geduld. Het komt vast wel goed.

Hoofdfoto: Nationaal park Bialowieza, een oerbos in Polen met eeuwenoude bomen. foto Getty Images

Kleine foto's, van links naar rechts:

Wisenten in het wild. foto Getty images Op het terrein van Siolo Budy staan enkele huizen die worden verhuurd.

 Narewvallei, moeras. foto's Ank Herstel 

 
Powered by TECNAVIA 
Copyright (c)2015 De Gelderlander