Polen, de EU en nog veel meer - een analyse

[Pieszyce]

Polen, de EU en nog veel meer - een analyse
12. Jul 2019 at 13:53

Deze opmerking stond eerst aan het einde van dit epistel maar heb ik naar voren gehaald.
Wat een verhaal wellicht redelijk chaotisch, maar de samenhang is er wel. Ik hoop dat dit kan bijdragen aan de beeldvorming over Polen. Een verhaal dat bepaalde aspecten van Polen belicht, aspecten die ter discussie staan. Al de andere aspecten van Polen vooral de positieve en die zijn er meer dan genoeg komen daardoor niet aan de orde.

Ik plaats deze topic gezien de lengte in delen
Deel 1. Inleidende opmerkingen en feitelijkheden
Deel 2. Grens tussen West en Oost Europa ligt in Polen
Deel 3. Religie in Polen.
Deel 4. Polen en de EU

Ik heb eerder in de topic De schrik, schokken en vreugde NA de Europese verkiezingen in Polen aangegeven dat ik mijn mening/analyse wil geven rond de recente gang van zaken met betrekking tot de nieuwe samenstelling van de Europese commissie toegespitst op de rol van de Polen en de Visegrad groep gericht tegen Timmermans. Ik  kies er voor om daarvoor een nieuw topic –bij deze – te starten. Ik plaats dit wel in een veel breder kader.

Vooraf dit. Ik kwam voor het eerst in Polen met Pasen 1991 en daarna regelmatig. Ik ben inmiddels 20 jaar getrouwd met een Poolse en zij met mij. Wij verblijven zowel in Polen als in Nederland. Ik durf dus wel te stellen dat ik een EIGEN visie over Polen heb kunnen ontwikkelen in de loop der jaren. Met deze visie kun je het eens zijn of niet, maar het blijft wel mijn visie.

Ik begin eerst met wat ik van belang vind vanuit algemene kaders over de EU, politiek en democratie en spits daarna mijn visie toe op bestuurlijk Polen. Ik geef daarbij een uitgebreide opsomming van aspecten -zonder daarbij volledig te willen zijn-, die daarbij volgens mij van belang zijn. Deze lijken als los zand aan elkaar te hangen, maar zijn mijns inziens ieder voor zich bepalend binnen mijn analyse/opvattingen. Ik realiseer mij dat ik daarbij ook zeer persoonlijke standpunten inneem, die voor een ander vanuit zijn opvattingen en overtuigingen volledig onaanvaardbaar zouden kunnen zijn. Daarvoor bied ik voorhand mijn excuses aan, maar nogmaals het blijft wel mijn visie.

Door de recente gang van zaken rond de samenstelling van de nieuwe Europese Commissie is het voor mij, nog meer dan dat dit al het geval is, duidelijk geworden, dat de EU in zijn huidige vorm ten dode is opgeschreven. Let wel ik ben een overtuigd voorstander van een verenigd Europa dat verder gaat dan op basis van samenwerking. Je moet meer denken als een vorm zoals de Bondsrepubliek Deutschland, dat een federatieve opzet kent.

Deel 1
Even wat feitelijkheden
De EU kwam in 1993 tot stand bij het verdrag van Amsterdam. Daarvoor ligt een geschiedenis begonnen bij de EGKS vanaf 1950 en met de EEG vanaf 1957.De deelnemende landen hiervan lagen allen in West Europa en in 1995waren er uiteindelijk 15 lid staten.

Het communistische systeem in een deel van midden Europa en in Oost Europa stortte eind 80er jaren van de vorige eeuw in. De Berlijnse muur verdween. Solidarność en de leider ervan, Lech Wałęsa, waren daarbij van grote invloed.

De landen die onder het communistische juk uit waren, moesten gaan functioneren als democratische landen. Dat is geen eenvoudige zaak. Zoals de socioloog Elias bij zijn studie over de ondergang van de Weimar republiek al aangaf kost het zeker 50 jaar om in een land waar geen democratie was dit in te voeren en dat alleen als het een constant en dus niet onderbroken proces is. Als dat niet opgaat, duurt het langer dan 50 jaar.

De politieke verdeling tussen Oost- en West-Europa wordt eindelijk opgeheven met de toetreding in 2004 van niet minder dan tien landen te weten Cyprus,  Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië  gevolgd door Bulgarije en Roemenië in 2007 en Kroatië in 2013. Van deze 13 landen hebben alleen Cyprus en Malta geen communistisch systeem gekend.

Hoewel ik in 2004 de toetreding van de 10 landen wel zag zitten, dank ik daar nu eigenlijk wel wat anders over.
Achteraf gezien heeft de EU daarbij de fout gemaakt om deze landen toe te laten uit een stukje eigen bescherming tegen het wat verder naar het oosten liggende Rusland. Er werd als het ware een buffer ter bescherming van West Europa gevestigd. De toetreding was een politieke keuze en dus niet primair een democratische keuze. De nieuwe lidstaten zagen de Eu wel zitten als financier van hun grote problemen die zij niet zelfstandig konden oplossen Dit moest wel leiden tot problemen omdat de democratie in deze landen nog steeds in een opbouwfase verkeert. (zie Elias).Daarbij komt dat de nieuwe leden zich vaak niet hielden aan de toetredingsverdragen en de EU op zijn op beurt de mogelijkheid tot handhaving niet hanteerde. Daarmede wordt het op termijn allemaal los zand.

Van de in 2004 toegetreden landen hielden zich bij voorbeeld aan de verplichting tot invoering van de Euro: Slovenië, Cyprus, Malta, Slowakije, Estland, Letland en Litouwen. Deze verplichting wordt nog steeds aan zijn laars gelapt door de volgende in 2004 toegetreden landen Hongarije, Polen. Tsjechië. En de EU laat dit toe. Bulgarije en Roemenië traden toe in 2007 en Kroatië in 2013. Ook hier is de verplichte invoering van de Euro nog steeds niet aan de orde.

Ook het volgende maakt dat de EU niet volledig democratisch kan functioneren.
Binnen de EU hebben de 28 en binnenkort nog 27 lidstaten het recht van veto. In feite betekent dat dat je kunt worden overgeleverd aan - zoals ik het zie- de willekeur van één lidstaat. Dat is niet democratisch. Besluiten dienen te worden genomen bij gewone meerderheid van stemmen. Het is mogelijk om wettelijk vast te leggen welke zwaarwichtige besluiten alleen kunnen worden genomen bij een gekwalificeerde meerderheid, bij voorbeeld met 2/3 van de stemmen. Het is zelfs mogelijk om daarbij de inwoneraantallen per land te laten meewegen. Dit veto moet dus zo snel mogelijk worden afgeschaft. Zo niet dan zal dit uiteindelijk het einde betekenen van de EU in de huidige vorm.

En waar toe dit kan leiden is maar al te goed bekend uit de geschiedenis of beter gesteld de Poolse geschiedenis met betrekking tot het Liberum-veto. Dus bestuurlijk Polen moet wel beter weten. Het Liberum-veto was het systematische principe van de Pools- Litouwse federatie waarbij het recht wordt gegeven aan elk van de afgevaardigden die deelnemen aan de beraadslagingen van de Sejm om het te verbreken en de aangenomen resoluties te vernietigen. Dit principe heeft bijgedragen tot de Poolse delingen. Als het EU veto niet wordt afgeschaft komt er binnen de EU een deling en zal Polen bij de huidige situatie geen deel meer uitmaken van de EU, de vierde Poolse deling.

De in 2004 tot de EU toegetreden ex communistische landen hadden grote verwachtingen met  betrekking tot, populair gezegd, de in deze landen ontstane achterstanden ten opzichte van West Europa vanaf de tweede wereldoorlog. Dus ontstaan in een periode van 50 tot 60 jaar. En dat zou dan wel even worden opgelost vanuit de EU. Maar de EU heeft nu eenmaal geen geldboompje in de achtertuin. Dus de verwachtingen werden niet altijd waargemaakt.

[Pieszyce]

Re: Polen, de EU en nog veel meer
12. Jul 2019 at 13:58

vervolg en deel 2

Je ziet ze nu niet meer in Polen. Maar voor enkele jaren zag je overal grote borden staan over grote projecten die mede vanwege de middelen van de EU tot uitvoering kwamen zoals riolering, wegenaanleg, restauratieprojecten etc. Daaruit bleek dat vele van deze projecten tot maximaal 85 % werden subsidieerd vanuit EU gelden. Als deze gelden wegvallen komt alles tot stilstand.

Deel 2

Maar er is nog iets, waar geen rekening mee was gehouden bij de toetreding in 2004. Het ging niet alleen om de achterstanden uit de communistische tijd, maar ook uit een zeer ver verleden. Je kunt niet binnen 2 decennia eeuwenoude bestaande situaties ongedaan maken. Ik doel daarbij op het eeuwenoude verschil tussen West en Oost Europa. West Europa dat zich economisch, cultureel en industrieel sterk ontwikkelde, omdat daarvoor middelen aanwezig kwamen mede en vooral ook door de koloniale aanpak en slavenhandel. Oost Europa dat tot in het begin van de 20e eeuw dit alles ontbeerde mede vanwege in een feodaal systeem met een zeer kleine bovenlaag en ook nu nog daarin blijft hangen. Vooralsnog blijven die verschillen dus in stand, ondanks de bijdragen vanuit de EU.

Democratie is zoals hiervoor gesteld in de voormalige communistische landen nog in een staat van ontwikkeling. Met betrekking tot politiek ligt dit wel wat anders. Politiek wordt niet zoals de West Europese landen primair bedreven op de inhoud maar richt zich primair op personen. Politiek richt zich in de voormalige communistische landen dus ook Polen op conflicten tussen en tegen politici met andere opvattingen. De gunst van de kiezer wordt gekocht met mooie voor hen aantrekkelijke materiële regelingen zonder dat daarbij wordt aangegeven welke de nadelige gevolgen daarvan zijn zeker op termijn. Politici maken dus gebruik van hun machtspositie als zij aan het bewind zijn. Maar politici moeten het uiteindelijk niet hebben van hun machtspositie, maar van het door hen gevoerde inhoudelijke beleid en het daarmee verdiende gezag, waardoor je respect en vertrouwen verdient.

Deze wijze van politiek bedrijven is in Polen in wezen dus nog in belangrijke mate de zelfde als tijdens de communistische periode en heeft niets of weinig met democratie te maken. De commune is nog volledig aanwezig.

In dit verband wil ik twee opmerkingen terzijde plaatsen maar wel zeer belangrijk.

Allereerst over de eeuwenlange bestaande scheiding tussen oost en west Europa.
Deze scheiding speelt zeker ook nu nog ten aanzien van en in Polen. Ik moet hier even kort door de bocht beginnen. Het grondgebied van Polen heeft eeuwenlang voor een belangrijk deel meer naar het oosten gelegen, Denk maar even aan de federatie met Litouwen en grote delen van het huidige Belarus en Oekraïne. Warsawa lag als hoofdstad veel meer centraal. Polen lag dus duidelijk meer in het Oost Europa dat ver achterbleef bij West Europa. Om te ontkomen aan de uitzichtloze situatie in Oost Europa zijn uit het toenmalige Polen miljoenen geëmigreerd onder meer naar de US of the A. Niet voor niets is Chicago na Warsawa de tweede stad in de wereld qua inwoneraantal met een Poolse achtergrond.

Het grondgebied van het toenmalig Polen werd na de tweede wereldoorlog ingrijpend gewijzigd. De sovjet opperbaas Stalin had eisen als winnaar in de tweede wereldoorlog tot het uitbreiden van de Sovjet Unie naar het westen met onder meer toenmalige delen van Polen die nu overwegend in Belarus en Oekraïne liggen.

Bij de Conferentie van Jalta stemden de Amerikaanse president Roosevelt en de Britse premier Churchill hiermede in. Het Polen dat over bleef – in feite ook een winnaar van de tweede wereldoorlog - kreeg daarvoor in ruil Duits grondgebied, dat daartoe eeuwen lang had behoort.

Het gevolg hiervan was dat het Polen van na 1945 bestond uit 2 delen. Een deel van oudsher verbonden met West Europa en een deel dat verbonden was met Oost Europa. Binnen de Poolse staat kwam de eeuwenoude scheidslijn tussen West en Oost Europa te liggen.

Wikepedia zegt daarover het volgende:
Na de Tweede Wereldoorlog werden zowel de oostgrens als de westgrens naar het westen opgeschoven: het kreeg uitgestrekte gebieden van het overwonnen Duitsland (gebied 1931, zuidelijk Oost-Pruisen, Pommeren, Neder-Silezië, Opper-Silezië, Danzig, Neumark/Oost-Brandenburg), maar verloor anderzijds nog meer oostelijke gebieden (Kresy) aan de Sovjet-Unie (Litouwse, Oekraïense en Wit-Russische sovjetrepublieken). Dit had voor Polen enorme gevolgen: in de voormalige Duitse gebieden hadden voor de oorlog 9,2 miljoen Duitsers gewoond; zij werden verdreven, gedeporteerd en soms vermoord door de autoriteiten van de Volksrepubliek Polen, bijgestaan door het Sovjet-leger. Aan de andere kant moesten bijna één miljoen Poolse burgers de gebieden die nu aan Wit-Rusland en Oekraïne kwamen verlaten; de door Polen verloren oostelijke gebieden waren echter reeds veelal grotendeels Wit-Russisch of Oekraïens bewoond.

Het nieuwe Polen van 1945 werd een communistische vazalstaat van de Sovjet Unie. Na het in elkaar storten van het communisme werd al snel duidelijk dat het vrij Polen nog steeds bestaat uit 2 delen namelijk de voormalige Duitse gebieden ooit deel uitmakend van de West Europese samenleving en het oostelijk deel dat daarvan nooit deel heeft uitgemaakt en daar ver achter bij bleef. Populair werd het verschil tussen deze 2 delen aangeduid met Polen A en Polen B.

Hiervoor is al vermeld dat de Duitsers na 1945 Polen A moesten verlaten. De Polen afkomstig uit de verloren gegane gebieden in het Oosten kwamen overwegend terecht in het nieuwe West Polen.( Sami Swoi is een klassieke Poolse film over deze verplaatsing van oost naar west.)

Deze Polen kwamen terecht in een qua huisvesting, infrastructuur, industrie, mijnbouw (steenkool en koper) in een gebied dat eeuwenlang is opgebouwd door de eerdere Duitse bevolking en waarvan zij dankbaar gebruik maakten. Hoewel ook door het communistische bewind daar veel van is aangetast, bleef er toch een grote voorsprong bestaan van Polen A op Polen B. Een voorsprong die sinds 1989 alleen maar is toegenomen met de komst van (buitenlandse) investeerders, industrieën en dienstverlening, die overwegend voor Polen A kiezen. De grootste steden liggen voornamelijk in Polen A. Lublin dat op de 9e plaats ligt is de eerste grote gemeente in Polen B, dat geen industrieel gebied is maar nog steeds overwegend een landbouwgebied.
Een lijst met alle grote gemeenten met meer dan 50.000 inwoners vindt je onder: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_grote_Poolse_steden

Het Polen van 1945 is dus in feite een land bestaande uit 2 delen A en B, die geen eenheid vormen. Het opschuiven in 1945 van Polen in westelijke richting is achteraf gezien een slecht besluit geweest. De grote vraag is hoe dit probleem op te lossen of beter gezegd is dit wel oplosbaar. Terugdraaien van de besluiten uit 1945 en herstel van Polen in de vorm voor 1945 is niet haalbaar. Daarvoor is de medewerking van Duitsland, Belarus en Oekraïne nodig. Vergeet dat maar.

Binnen het huidige Polen zo wellicht kunnen worden overwogen om te komen tot een federatieve staat, met in ieder geval Polen A en B, waarbij ik niet wil uitsluiten dat bepaalde gebieden in Zuid Polen en bij voorbeeld ook Gdansk hun zelfstandigheid binnen de federatie zouden willen hebben.

[Pieszyce]

Polen, de EU en nog veel meer eerste vervolg
12. Jul 2019 at 14:14

Deel 3

Binnen het hiervoor geschetste beeld is er nog een aspect die van grote invloed is op het complexe Polen. Dat is de Poolse Rooms Katholieke kerk.
Hierover schreef ik eerder op dit forum het volgende.
 
Centraal staan bij mij 2 woorden namelijk geloven en weten. Aan geloven kun je koppelen geloof en aan weten dus wetenschap. Er is dus een groot verschil. Geloven is een subjectieve zaak en geloof dus ook. Weten betreft objectieve zaken. Dus wetenschap ook.

Dit betekent dat geloof een subjectieve zaak is en daarmede dus mensenwerk. Het wetenschappelijke objectieve bewijs ontbreekt volledig. Dit geldt dus voor alle door mensen bedachte religies zoals het christendom, de Islam, het Joodse geloof, het Boeddhisme, het Hindoeïsme, de Egyptische, Griekse en Romeinse goden en alle verdere godsdiensten ter wereld. In dit verband merk ik toch maar even op dat eerst in de 4e eeuw van de christelijke jaartelling de Bijbel voor het eerst op schrift werd gesteld. Het gaat daarbij om onderwerpen vanuit overlevering. Dus zeer subjectief en niet betrouwbaar. Het wetenschappelijk bewijs wordt niet geleverd.

Toch hebben deze verschillende geloven het nodige opgeleverd voor de huidige beschaving, waarden en normen. Denk alleen maar eens aan het Romeinse recht, dat de basis vormt voor het westerse rechtssysteem.

Een aantal slimmeriken - toen wellicht van het niveau Gates en Zuckerberg - zagen mogelijkheden om goede sier te maken met het Christelijk geloof. Maar daarvoor heb je wel een organisatie nodig. Daarvoor werd het instituut van de katholieke kerk in het leven geroepen. Het instituut ging regels stellen met betrekking tot haar organisatie en hoe mensen hun geloof dienen te belijden. Dit gebeurde in een tijd dat de meeste mensen analfabeet waren dan wel zeer laag opgeleid. Deze slikten zonder problemen wat het instituut bepaalde. En gingen er vanuit dat het instituut het bij het rechte eind had.

Maar er komt een kentering. Een zeer lang proces komt schoorvoetend op gang. Het aantal mensen, dat lezen en schrijven kan, neemt toe. Men wordt mondiger en durft het instituut te bekritiseren vanwege de misstanden, zoals machtsstrijden waarbij geweld niet wordt geschroomd, waarbij bij voorbeeld Pausen werden vermoord en er tegelijkertijd meer dan één paus was. En dit binnen een instituut dat een religie dat is gebaseerd op compassie en liefde zou prediken. Maar ook kerkelijke regels /dogma's/ encyclieken afkomstig van het instituut, die zouden moeten worden nageleefd, stuiten steeds meer op verzet, naarmate de mens mondiger wordt. Inquisitie en heksenverbranding zijn pogingen van het RK instituut om het verzet de kop in te drukken. Maar het keerpunt is bijna bereikt.

Deze mondigheid neemt toe grofweg vanaf de renaissance, waarbij de wetenschap zich steeds meer begint te ontwikkelen. Het eerste verval van het instituut van de RK kerk begint met Luther, Calvijn, Zwingli en nog veel meer. Ook de wetenschap wint steeds meer aan kracht. Denk bijvoorbeeld maar eens aan Copernicus en Galilei. Daarmede verandert de verhouding tussen geloof en wetenschap. De positie van de wetenschap wordt steeds sterker ook door uitvindingen. De kennis (= weten) neemt snel toe op terreinen zoals gezondheid, economie, techniek en nog veel meer.

Deze ontwikkeling zet zich gestaag door maar komt in een stroomversnelling door de industriële revolutie. Het gevolg is dat wetenschap en dus feitelijkheden de mens steeds meer houvast bieden en daardoor het geloof steeds meer naar de achtergrond verdwijnt. Het geloof en zijn instituten verliezen steeds meer terrein neemt snel toe. Wetenschappers om er maar eens een paar te noemen zoals Descartes, Kant, Rousseau, Spinoza, Engels, Marx, Hegel en Nietzsche dragen daartoe het nodige bij.

In de twintigste eeuw versnelt dit alles vooral door technologische, medische en ICT bv robotisering ontwikkelingen. Wetenschap is bepalend en niet meer het geloof. In toenemende mate zullen algoritmen bepalend zijn.

Een en ander betekent dat op niet al te lange termijn alle bestaande religies het loodje zullen leggen zoals dit al met eerdere religies ook is gebeurd.
De RK kerk en zeker die in Polen levert een achterhoedegevecht, dat binnen enkel decennia verloren wordt.

Tenslotte de ontwikkeling van geloof en wetenschap is uitstekend beschreven in 2 boeken van de historicus Yuval Noah Harari getiteld Homo Sapiens ( een kleine geschiedenis van mensheid) en Homo Deus (een kleine geschiedenis van de toekomst) Beide boeken zijn in het Nederlands en het Pools verkrijgbaar.


Dat religie /geloof mensenwerk is en niets anders moge blijken uit het volgende uit Wikepedia .Waar mogelijk is dit ingekort
Cao Dai (Cao Đài) of caodaïsme is een relatie nieuwe religie officieel tot stand gekomen in Tay Ninh, Zuid-Vietnam in 1926. Het is een poging om de ideale religie te creeren. Het resultaat is een kleurrijke mengelmoes van Boeddhisme, Confucianisme, Taoïsme, Vietnamees spiritualisme en Christendom.  Er zijn begin 2006 zo'n 3 miljoen volgelingen van het caodaïsme. Het uiteindelijke doel van een volgeling van het caodaïsme is om te o-ntsnappen uit de cirkel van reïncarnatie.
Qua leer zitten in deze religie veel elementen uit de diverse Aziatische religies, maar de vorm en de benamingen van de clerus en de kerken is eerder christelijk geïnspireerd.

Dus ook hier blijkt dat geloof mensenwerk is. Bij ieder geloof gaat het onder meer om een verwachtingspatroon na het aardse leven. Of dit nu de hemel of het paradijs is het maakt niet uit want het bestaat niet.

Het zit in mensen om dergelijke verwachtingspatronen te hebben. Maar voor de instituten van de diverse geloven is met door het steeds mondiger worden van hun aanhangers steeds moeilijker dit vol te houden en dus niet meer te verkopen. De oude religies hebben zeker op termijn afgedaan.

Maar er is voor velen wel een nieuw verwachtingspatroon ontstaan, dat is de virtuele wereld die steeds verder wordt uitgebreid vanuit de technologische en ICT mogelijkheden. Films, TV series die betrekking hebben op een niet bestaande vaak toekomstige wereld worden massaal geproduceerd. Massa's aanvaarden deze als bepalend voor hun leefwijze.

Als je deze ontwikkelingen afzet tegen het instituut van Poolse RK kerk is deze de tijd van de inquisitie, heksenverbranding nauwelijks ontgroeit. Het is een aartsconservatief bolwerk nog meer dan Rome. Kijk alleen maar eens hoe wordt omgegaan met het misbruik binnen deze kerk, waartegen niet wordt opgetreden. Met allerlei mogelijke middelen probeert deze kerk haar positie in Polen te behouden. Maar dat lukt niet.

Op dit punt heeft de curie van Poolse RK kerk wel een bondgenoot. Dat is de huidige PiS regering, die allen aanhangers zijn van deze kerk, hun voorzitter voorop. Maar ook dit zal steeds verder afkalven en de bevolking wordt uiteindelijk het kind van de rekening.

Ik vraag mij wel eens af Polen wordt bestuurd door de Poolse RK kerk of het politieke bestuur en wat er daardoor terecht komt van de scheiding tussen staat en kerk.

De PiS organisatie doet sterk denken aan het communistische partij systeem. Er is één opperbaas die wordt bijgestaan door alleen maar hielenlikkers. Op zich niet zo vreemd, omdat velen van hen het communisme nog hebben mee gemaakt en daarin gevormd zijn. Deze dragen nog steeds deze aanpak over aan jongeren, die dit dan opvolgen.

Het instituut van de Poolse RK kerk heeft in principe dezelfde opbouw van haar organisatie. Een opper rode muts met vele volgelingen, die zich volledig conformeren aan dit opperhoofd.

Voor mij leidt dit tot de volgende conclusie. Het communistische partijsysteem, PiS en het instituut van de Poolse RK kerk hebben in wezen allen een opbouw naar het zelfde model. Een model dat iedere vorm van democratie ontbeert en dus totalitair is.

Na deze 6,5 kantjes A4 tekst kom ik nu toe aan het ik aankijk tegen hoe Polen omgaat met de EU.

[Pieszyce]

Re: Polen, de EU en nog veel meer eerste vervolg
12. Jul 2019 at 14:22

Deel 4.

Rekening houdend met de voorgaande delen kom ik tot het volgende. Na het verdwijnen van het communisme kwam Polen terecht in een snelle ontwikkeling mede dank zij de eerste progressieve regeringen. Echter deze ontwikkeling en het verwachtingspatroon bij de Poolse burgers, die dat veel te hoog leggen ging uit elkaar lopen. In de ogen van vele burgers wist de politiek hun verwachtingspatroon niet waar te maken.
Toen Polen in 2004 toetrad tot de EU bleef de kloof tussen het direct haalbare en het verwachtingspatroon van de burgers bestaan. Maar het werd de burger wel duidelijk dat zonder de EU er van hun verwachtingen nog minder zou terecht komen. Daarom is het merendeel van de Poolse burgers van mening dat Polen in de EU moet blijven. Anders komt er nog minder van de grond.

Het gevolg van deze situatie is, dat vele burgers zich afwenden van de politiek, maar ook een deel van hen zich lieten mee slepen door PiS, dat zich afzette tegen de progressieve partijen. Daarbij had PiS, als totalitaire partij het voordeel, dat in Europa het populisme steeds meer voet aan de grond kreeg bv in Hongarije en nu ook in Italië. In dit populisme zitten nazi-achtige en facistische elementen waar PiS als totalitaire partij geen moeite mee heeft. Belangrijk daar bij is dat de zeer conservatieve rode mutsen PiS, met Rysnik voorop, indringend ondersteunen. Ik vraag mij wel eens af wie er politiek gezien de baas is PiS of het instituut van de Poolse RK kerk.

De groeiende afkeer van de burgers had bij de parlementsverkiezing in oktober 2015 grote gevolgen. Slechts 52 % ging stemmen en met het kiessysteem met kiesdrempels kon het gebeuren dat PiS zij ,het slechts enkele zetels, de absolute meerderheid in het parlement kreeg. Realiseer je wel, dat PiS slechts 17 % van de stemmen kreeg van alle kiesgerechtigden en mede door de kiesdrempels werd bevoordeeld. Als de kiezers het niet zo massaal hadden laten af weten, was het niet mogelijk geweest dat PiS de absolute meerderheid kreeg.

PiS realiseert zich dat bij de volgende verkiezingen en die zijn in het najaar van 2019 het niet zo eenvoudig de absolute meerderheid te behouden. Dat zal zeker niet lukken als de oppositie partijen een gezamenlijk front tegen PiS zullen vormen. De vraag is of dat zal lukken.
Om kiezers aan zich te binden treft PiS populistische maatregelen zoals 500+, de bejaardenuitkering, de uitkering voor boeren en hoopt daarmede stemmen te kopen. Het zijn wel de groepen waar PiS het van moet hebben. Medici, onderwijzers etc staan buitenspel. Bij al deze maatregelen schuift PiS de financiële gevolgen naar de toekomst. De kiezer begint steeds meer de gevolgen in zijn portemonnee te merken. Dat is sterk in het nadeel van PiS.

Zowel in het binnenland als naar het buitenland voert PiS een politiek niet zo zeer op de inhoud gericht maar op persoon. Een typisch totalitair trekje
Vanuit deze totalitaire benadering wil PiS alles onder controle hebben. Het democratische principe van de scheiding der machten Trias Politica. Even maar weer een stukje Wikepedia:
de trias politica, driemachtenleer of scheiding der macht(en) is een theorie van de staatsinrichting waarin de staat opgedeeld is in drie organen die elkaars functioneren bewaken. De oorspronkelijke verdeling, voorgesteld door John Locke, is die in wetgevende, uitvoerende en federatieve macht, waarvan de laatste de landsverdediging beoogt. De tegenwoordig meer gebruikelijke verdeling kent een wetgevende macht die wetten opstelt, een uitvoerende macht die het dagelijks bestuur van de staat uitoefent en een rechterlijke macht die deze uitvoering toetst aan de wet. Deze verdeling gaat terug op het werk van de Franse verlichtingsfilosoof Charles de Montesquieu, die met deze staatsinrichting een alternatief formuleerde voor het Franse absolutisme.

PiS heeft wetgeving gerealiseerd, waarbij de rechterlijke macht onder de regering valt. Dit is in strijd met de trias politica leer zoals deze ook geldt binnen de EU. In verband hiermede heeft de EU commissie een procedure gestart tegen de Poolse regering. De uitkomst daarvan is maar al te duidelijk, maar vanwege het in deel 1 reeds genoemde vermaledijde vetorecht binnen de EU zal op dit punt Hongarije de grote broek aantrekken.

Vervolgens vinden in mei 2019 Europese verkiezingen plaats. Dat betekent dat de EU commissie ook opnieuw moeten worden samengesteld. De vice voorzitter van deze commissie, Timmermans, wil graag voorzitter worden als opvolger van Juncker.

En jawel, vooral Polen (PiS)ziet de kans schoon om de aanval op Timmermans als persoon in te zetten volgens het aloude principe van totalitaire partijen. Uit deze totalitaire hoek komt van enige landen steun en ook van christen democratische hoek. Timmermans wens lijkt niet door te gaan, maar hoe dan ook hij blijft in de EU commissie en zijn vice voorzitterschap krijgt een bredere inhoud en bij het schrijven van deze topic wil ik zelfs niet uitsluiten dat Timmermans alsnog voorzitter wordt

Ik kan dit niet anders aanmerken als zeer forse nederlaag voor de totalitaire populisten met Polen voorop.  Men snapt totaal niet hoe het werkt in een democratisch systeem.

De EU commissie opereert in principe als één geheel. Binnen de commissie is er een taakverdeling. Met een bepaalde taak wordt een commissielid/portefeuillehouder belast. Op basis van een mandaatregeling is de portefeuillehouder bevoegd om namens de commissie besluiten te nemen. Zaken die niet in de mandaatregeling staan moet de portefeuillehouder voor besluitvorming aan de commissie voorleggen. Het besluit rond de rechterlijke macht van Polen is een commissiebesluit, dat door portefeuillehouder Timmermans is voorbereid. De Poolse totalitaire regering begrijpt dat niet. De actie tegen Timmermans was dus een actie tegen de gehele commissie en Polen maakt zich daarmede de schlemiel van de EU.

Het blijkt door dit soort situaties, dat de EU in zijn huidige vorm niet voldoet, zowel qua structuur als de wijze van samenwerking volgens verdragen. Dit zal anders moeten. De vraag is hoe.
Kijkend naar de machtsverhouding in de wereld en ook economische belangen is het duidelijk dat er beperkt aantal machtsblokken zijn of zullen ontstaan. Deze machtsblokken hebben allen wel een staatkundige vorm. Genoemd kunnen worden, China, India, US of the A met Canada en op termijn bv Brazilië. Rusland, het grootste land ter wereld qua oppervlakte, met zowel een Europees deel als Aziatisch deel met slechts 140 miljoen inwoners waarvan 100 miljoen in het Europese deel zie ik als een machtsblok van de 2e categorie. Hoe Afrika en het Midden Oosten zich zullen ontwikkelen is in de toekomst verborgen. George Orwell's 1984 komt redelijk uit.
Europa is in deze ook een machtsblok, maar dat betekent wel dat de samenwerking binnen de EU op basis van verdragen niet zal werken ten opzichte van de andere machtsblokken.

Evenals hen zal Europa naar en staatkundige rechtsvorm moeten komen. De beste opzet is daarvoor een federatieve staat zoals de USA of the A of dichter bij huis de federatieve Bundesrepublik Deutschland. Op de verdere uitwerking van het federatieve Europa ga ik maar even niet in. Dat vergt nog meer bladzijden.

Reacties zie ik met belangstelling toegemoet