Een zoektocht achter het IJzeren Gordijn

[Pieszyce]

Een zoektocht achter het IJzeren Gordijn
Liefste Clara – Rita Depestel-Martynowski

Auteur: Koos-jan de Jager

1 mei 2023
Boekbesprekingen/Polen

Het Poolse dorpje Rudno, vroeger Reudchen geheten

Het is 1978. De Belgische Veerle Frion, net afgestudeerd, vertrekt naar Polen. Ze gaat daar Nederlandse les geven aan studenten aan de universiteit in Wrocław. In haar omgeving verklaart iedereen haar voor gek. Wie gaat er nu naar een land achter het IJzeren Gordijn, naar een land waar het communisme aan de macht is? Maar Veerle zet door en rijdt met haar Renault 5 de onbekende wereld tegemoet. In Liefste Clara vertelt journalist Rita Depestel-Martynowski haar verhaal. Zelf werkte de auteur, net als hoofdpersoon Veerle, jarenlang in het communistische Polen.

Waarheid en fictie

Liefste Clara is een fraai geschreven verhaal over een bijzondere vrouw. Haar avonturen zijn de moeite waard en bieden een prachtig tijdsbeeld van het 'gewone' leven onder het communisme in de tweede helft van de twintigste eeuw. Haar persoonlijke zoektocht bieden tegelijk aanknopingspunten naar de bredere Europese geschiedenis. Toch blijft er bij mij een onbestemd gevoel over na lezing van dit boek. Het boek wordt, zo lezen we op de achterflap, gepresenteerd als literaire non-fictie. Waargebeurd dus, maar verteld als een mooi verhaal. Aanvankelijk denk je als lezer dan ook een autobiografie te lezen. De auteur beschrijft zoveel persoonlijke details, gevoelens en gedachten van de hoofdpersoon op, dat het bijna niet anders kan dan dat de hoofdpersoon en auteur samenvallen. Maar in het nawoord schrijft Rita Depestel-Martynowski: ik ben niet Veerle Frion. Voor mij werkte dit zeer verwarrend: wat voor boek had ik nu precies in handen? Was het dan toch een roman? Wat was nu waarheid, en wat fictie? Een stevige
verantwoording ontbreekt. Meer duidelijkheid daarover had de lezer echter wel geholpen.

~ Koos-jan de Jager

Boek: Liefste Clara. Brieven van achter het IJzeren Gordijn

Bron:  historiek.net