Chronologie Auschwitz en de verschrikkingen.
Oświęcim (ANP) – Van de talrijke massamoorden die de nazi’s hebben gepleegd, is de genocide op joden qua omvang het grootst. Slechts circa een op de tien joodse kinderen die in 1933 in Europa woonden, was eind 1945 nog in leven. De nazi’s waren niet origineel in hun antisemitische retoriek. In de 19e eeuw schreven jodenhaters in Duitsland al boeken vol met bizarre oplossingen voor het ‘jodenprobleem’.
Negentien van 28 antisemitische Duitse schrijvers die zich tussen 1861 en 1895 met het ‘probleem’ bezighielden, stelden voor de joden helemaal uit te roeien. Wat de nazi’s bijzonder maakte, was dat ze dat op zo’n grote schaal en zo systematisch konden doen. Hieronder volgt een chronologie.
Maart 1933: Rijkskanselier Adolf Hitler, pas benoemd, krijgt volmachten na brand in Rijksdaggebouw. Duitsland wordt een dictatuur en overal worden mensen gevangen gezet. Het bekendste oord, dat dateert uit 1933, is het concentratiekamp Dachau.
September 1935: De joodse Duitsers worden rechteloos met de rassenwetten.
November 1938: In de Reichskristallnacht organiseert het regime een pogrom in heel het land. De ‘rechtspleging’ in Duitsland is inmiddels zo absurd dat de staat verzekeringsmaatschappijen verbiedt de slachtoffers geld uit te keren en boetes oplegt aan de joden die slachtoffer van de geweldplegers zijn.
September 1939: Hitler beveelt euthanasie voor ongeneeslijk zieken. Met de Actie Genadedood experimenteren de nazi’s met het vermoorden van verstandelijk gehandicapten met behulp van uitlaatgassen in bussen en later vergassing in vaste ruimtes. Naar schatting 100.000 gehandicapten worden in twee jaar tijd vermoord. Hitler sprak van ,,levensonwaardig leven”, woorden die ruim werden geïnterpreteerd. De wijze waarop deze moorden zijn gepleegd, was het prototype voor de vernietigingskampen.
September 1939: Met de Duitse inval in Polen begint de Tweede Wereldoorlog. De nazi’s hadden van te voren bepaald dat alle intelligente of vooraanstaande Polen moesten worden vermoord. Hitler en sovjetdictator Stalin hadden kort daarvoor Polen verdeeld.
Juni 1940: Een kazerne bij Auschwitz opent als concentratiekamp voor Polen (Auschwitz I)
Maart 1941: De leider van de Schutzstaffel (SS), Heinrich Himmler, bezoekt Auschwitz en beveelt een grote uitbreiding van het complex aan voor dwangarbeiders voor een industrie- en bouwproject van de SS.
Juni 1941: Duitse inval in de Sovjet-Unie. De troepen worden gevolgd door eenheden, Einsatzgruppen, die talloze joden met hun vuurwapens vermoorden. Een aantal Russische krijgsgevangenen komt naar Auschwitz.
Juli 1941: SS-topman Heydrich krijgt bevel om de ,,definitieve oplossing van het joodse vraagstuk” voor te bereiden.
September 1941: Eerste proef met vergassingen in Auschwitz. De daders gebruiken Zyklon B om zeshonderd Russen en 250 joden te vermoorden.
September 1941: Himmler meldt dat alle joden naar het oosten moeten worden gedeporteerd.
Oktober 1941: De bouw van het kamp Auschwitz-Birkenau (Auschwitz II) begint.
December 1941: Begin van vergassingen met uitlaatgassen van motorvoertuigen in bezet Polen en opening eerste vernietigingskamp Chelmno (Kulmhof), waar uitsluitend wordt gemoord. Er zijn eind 1941 voor de massamoorden met gas al zeker een miljoen joden op andere wijzen om het leven gebracht.
Januari 1942: Berlijn bepaalt dat Russische krijgsgevangenen naar wapenindustrie in Duitsland gaan. Dat betekent onvoldoende slaven voor de mijnen rond Auschwitz en de industrie in Monowitz (Auschwitz III).
Januari 1942: Conferentie in Wannsee bij Berlijn. De nazi-leiding stemt in met ,,definitieve oplossing joodse vraagstuk”.
Juli 1942: Eerste grote groep joden, afkomstig uit Slowakije, wordt naast spoorrails in Auschwitz opgedeeld in een kleine groep dwangarbeiders en een grote groep die wordt vergast. De functie van Auschwitz als voornaam vernietigingscentrum begint met deze massamoord.
Maart 1943: Nieuwe gaskamers en crematoria in Auschwitz-Birkenau geopend.
Mei 1943: De arts Josef Mengele komt naar Auschwitz om gruwelijke experimenten te doen met aanvankelijk zigeuners, kinderen en tweelingen.
October 1944: Opstand van joodse gevangenen in Auschwitz die in gaskamers en crematoria moeten werken (Sonderkommando), in samenwerking met het Poolse verzet. De opstand en de naderende Duitse nederlaag leiden tot de sluiting van gaskamers in november. Himmler beveelt alle sporen van de misdaden uit te wissen.
Januari 1945: (18-21 januari) Circa 56.000 overlevenden worden gedwongen door de kou naar het westen te lopen in zogeheten dodenmarsen. De 27e bereiken Russen het kamp, waar dan nog 7650 mensen verblijven.
Bron: SPiTS Actueel 2005
